GÜVENLİK BİLGİ FORMU CLP UYUMLAŞTIRMA
Avrupa Birliği içerisinde geçmişte 91/155/EEC direktifine göre hazırlanan Güvenlik Bilgi Formları artık REACH mevzuatına, Türkiye’de ise Çevre ve Orman Bakanlığının 26 Aralık 2008 tarih ve 27092 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliği çerçevesinde hazırlanmaktadır.
CLP, Avrupa Birliği'nin madde ve karışımların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanmasına ilişkin yeni tüzüğünün adıdır.
Birleşmiş Milletlerin kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesindeki GHS (Globally Harmonized System-Küresel Uyumlaştırma Sistemi) kriterlerine uyum amacıyla Avrupa Birliği, maddelerin ve karışımların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve ambalajlanmasına ilişkin 30 Aralık 2008 tarihinde CLP Tüzüğünü (Classification, Labeling and Packaging) yayınlamıştır. 20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren bu tüzük halen 27 AB üyesi ülkede ve Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’da uygulanmaktadır. Tüzüğün yayınlanmasındaki amaç farklı ülkelerde aynı kimyasalın farklı şekilde sınıflandırılmasının önüne geçmektir.
GHS uygulayan diğer ülkeler ABD, Kanada, Yeni Zelanda, Brezilya, Çin, Filipinler, Rusya, Japonya, Meksika, Güney Afrika Cumhuriyeti ve diğer bazı Afrika ülkeleri olarak sayılabilir.
CLP Tüzüğü uyarınca AB sınırları içerisinde maddeler, 1 Aralık 2010 tarihinden itibaren Tehlikeli Maddeler (67/548/EEC) direktifi ve CLP’ye uygun olarak sınıflandırılmakta, CLP’ye uygun olarak etiketlenmektedir.1 Haziran 2015 tarihinden itibaren sınıflandırma ve etiketleme sadece CLP Tüzüğüne uygun olarak yapılacaktır.
Karışımlar ise 1 Aralık 2010 tarihinden itibaren Tehlikeli Karışımların Sınıflandırılması (1999/45/EC) ve CLP’ye uygun olarak sınıflandırılmakta, etiketleme ise Tehlikeli Karışımların Sınıflandırılması (1999/45/EC) veya isteğe bağlı olarak CLP’ye göre yapılmaktadır. Ancak 1 Haziran 2015 tarihinden itibaren karışımlar için de sınıflandırma ve etiketleme sadece CLP Tüzüğüne uygun olarak yapılacaktır.
Üretilen veya ithal edilen madde ve karışımlar, tonajına bakılmaksızın sınıflandırılıp etiketlenmek zorundadır.
Eşyanın tasarlanan bir salınımı varsa (kokulu oyuncaklar, kırtasiye ürünleri, losyonlu çoraplar, kokulu T-shirt, ayakkabı cila süngeri, kokulu veya losyonlu bebek bezleri gibi) veya eşya, içinde bir madde ya da karışım taşıyan bir konteynır ya da taşıyıcı materyal ise (spreyler, oda parfümleri, yazıcı kartuşları gibi), REACH’e göre kayıt yapılması gerekir.
Bir eşya üreticisi ya da ihracatçısı iseniz, ürettiğiniz eşya REACH’e göre kayıt ve bildirime tabi ise, eşyanın içerdiği maddeleri sınıflandırmanız gerekmektedir.
CLP Tüzüğü, AB’de kimyasal madde üretici ve ithalatçılarına, sınıflandırma ve etiketleme bilgilerini, 1 Aralık 2010 tarihinden önce pazara sürülen maddeler için en geç 3 Ocak 2011 tarihine kadar, 1 Aralık 2010 tarihinden sonra pazara sürülen maddeler için AB’ye gönderdikleri tarihten itibaren 1 ay içerisinde Avrupa Kimyasallar Ajansına bildirim yapma yükümlülüğü getirmektedir.
Sınıflandırma ve Etiketleme Envanteri bütün maddelerin sınıflandırma ve etiket bilgilerinin yer alacağı halka açık bir veri tabanıdır.
67/548/EEC’ye ya da CLP’ye göre tehlikeli olarak sınıflandırılan, ya da ilgili hallerde müstahzarın tehlikeli olarak sınıflandırılması ile sonuçlanan, ya tek başlarına, ya da bir müstahzar içinde piyasaya sürülüp 1999/45/EC ya da CLP’ye göre belirtilen derişim limitlerinin üzerine çıkan maddeler için, tonaj eşiği olmaksızın, madde bazında Sınıflandırma ve Etiketleme bildirimi yapılmalıdır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da AB içi uygulanan CLP direktifine eşdeğer bir yönetmeliği hazırlama sürecindedir. Taslak yönetmelik hazırlanmıştır. Bakanlık Tüzüğün 2012 yılının sonunda yayımlanacağını, maddeler için 1 Ocak 2014, karışımlar için 1 Haziran 2015 yılından itibaren uygulanacağını belirtmektedir.
Bu yönetmelik ile yurt içi satışlarda da yeni sınıflandırma ve etiketleme yasal bir zorunluluk olacaktır.
Türkiye’de CLP Tüzüğü kapsamında yükümlülükler aşağıdaki gibidir:
İmalatçı/İthalatçı/ Alt Kullanıcı/Eşya Üreticisi: Sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlama
İmalatçı/İthalatçı/Alt Kullanıcı: Sınıflandırmayı etkileyebilecek yeni bilimsel ve teknik gelişmelerden haberdar olma
İmalatçı/İthalatçı/Alt Kullanıcı: Uyumlaştırılmış sınıflandırma ve etiketleme teklifi sunma
İthalatçı/Alt Kullanıcı: Sağlık Bakanlığı Ulusal Zehir Merkezine (UZEM) bilgi verme
İmalatçı/İthalatçı: Sınıflandırma ve Etiketleme Envanterine bildirim yapma
Tedarikçi: Etiketi güncelleme
Tedarikçi: Sınıflandırma bilgilerini koruma
CLP Tüzüğü ile hali hazırda kullanılan tüm sınıflandırmalar, tüm kimyasal madde ve karışımların tehlike etiketleri, tüm kimyasal madde ve karışımlar için Güvenlik Bilgi Formları değişecektir.
Güvenlik Bilgi Formlarında belirtilen sınıflandırma, tehlike ve güvenlik cümlecikleri, ikaz piktogramları CLP mevzuatı ile tamamen değişmektedir. Yeniden sınıflandırma ve bunun sonucu doğacak etiket değişiklikleri için bir an önce hazırlıklara başlanması kaçınılmazdır.